کد مطلب:41345 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:20

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

صحّت احاديث، دعاها، مسائل، خاطرات و اتفاقات زندگاني ائمهع را چگونه بايد متوجه شد، يعني چگونه ميشود به علم علماي تشخيص اعتماد كرد، در صورتي كه انسان جائزالخطا است و ممكن است يكي از احاديث تأثير اساسي در زندگي انسان داشته باشد.

خبرها و حوادثي كه به ما داده ميشوند، يا ناقلان آن زياد هستند كه انسان با شنيدن يقين به صحّت خبر و حادثه پيدا ميكند. اين گونه خبرها را متواتر ميگويند، مثلاً اين خبر كه در هزاران سال پيش شخصي به نام حضرت ابراهيم(ع) وجود داشته و منشأ حوادثي شده و پيامبر بوده است يا حضرت موسي(ع) و عيسي(ع)آمدهاند و حوادثي و مطالبي در باره آنان رخ داده يا پيامبر اسلام حضرت محمد(ص) وجود داشته است.

اينها خبرهايي است كه به ما رسيده و چون متواتر است كسي درباره آنها شك نميكند. صدها واقعه در طول تاريخ بشر رخ داده كه به صورت متواتر است.

يك دسته اخبار از گذشته به ما رسيده كه يقيني نيست امّا اطمينان آور است.

بعضي از مطالب و اخبار به ما رسيده كه اطمينان آور نيست بلكه حداكثر براي انسان گمان آور است.

حال مطالبي كه درباره زندگاني ائمه(ع) به ما رسيده است يا به صورت متواتر است. اين دسته از مطالب براي ما يقيني است، يا به صورت خبر اطمينان آور است، كه باز حجّت است. عقلاي دنيا خبرهايي را كه اطمينان آور باشند ميپذيرند. فقط ميماند اخبار واحد يا ضعيفي كه براي ما ايجاد اطمينان نميكند. در مورد اين گونه مطالب نميتوانيم به آن اخبار اعتماد كنيم. اگر آنها را نقل كنيم، به صورت محتمل نقل ميكنيم، چون احتمال خطا و اشتباه در آنها هست.

حال مطالبي كه نقل شده، يا مطالب تاريخي است يا اخلاقي و يا فقهي.

در مورد تاريخ يا اخبار متواتر است يا غير متواتر. آنها را كه متواتر است ميپذيريم و آنها را كه غير متواتر است يا اطمينان آور است، باز ميپذيريم. در مورد اخبار مشكوك و مطالب اخلاقي نيازي به دقت و كنكاش در سند نيست، بلكه بسياري از مطالب اخلاقي با عقل همخوان است، مثلاً نقل شده كه حُسن خُلق و صله رحم خوب است و دروغ و حسد بد است. اينها مطالبي است كه عقل هم تأييد ميكند.

مهمترين بحث در مورد مطالب فقهي است كه فقهاي عظام درباره سند و دلالت و مضمون اخبار فقهي بسيار كنكاش ميكنند و تا به صحت سند و متن مطمئن نشوند، فتوا نميدهند.